Jak dobrze się prowadzić: tajemnice układów kierowniczych

Wydawać by się mogło, że układ kierowniczy potrzebny jest tylko do jednego zadania – zmiany skrętu kół przedniej osi zależnie od woli kierowcy. W rzeczywistości musi on jednak spełnić dużo więcej nieoczywistych funkcji. Ze względu na swoją lokalizację naprzeciwko kierowcy ma kluczowe znaczenie dla jego bezpieczeństwa. W nowoczesnych modelach samochodów kolumna kierownicza zaprojektowana jest tak, by zapadała się w przypadku zderzenia czołowego, a sam wał układu kierowniczego łamie się, by nie uderzyć w kierowcę. Kierownica wykonana jest z odginającego się i niepękającego materiału oraz wyposażona jest w poduszkę bezpieczeństwa. W wielu z obecnie produkowanych modeli pomaga ona również w sterowaniu pokładowymi urządzeniami za pomocą zamieszczonych na niej przycisków, dzięki czemu kierowca nie musi odrywać od niej rąk, by zmienić stację radiową lub odebrać połączenie telefoniczne.

Podstawę konstrukcji układu kierowniczego stanowią dwa mechanizmy: zwrotniczy, łączący przednie koła z trapezem kierowniczym i przekładnią kierownicy, oraz kierowniczy, łączący przekładnię z kierownicą. Przekładnia kierownicza zmienia ruch obrotowy wału kierownicy na poziomy zwrotnic.  Najpopularniejszym rozwiązaniem, stosowanym od wielu lat, jest listwa zębata potocznie nazywana maglownicą.

Większość produkowanych obecnie samochodów wyposażonych jest we wspomaganie układu kierowniczego. Może być ono rozwiązane na kilka sposobów: układem hydraulicznym, elektrohydraulicznym lub elektromechanicznym.

Obecnie producenci odchodzą już od wykorzystania układów hydraulicznych, stosując rozwiązania nieustępujące im pod względem precyzji prowadzenia i komfortu, jednak mniej energochłonne, ograniczając przez to zużycie paliwa. Są to układy elektrohydrauliczne i elektromechaniczne.

W układach elektrohydraulicznych ciśnienie zwiększa się za pomocą pompy napędzanej elektrycznie. Pracuje ona tylko w momencie skrętu kół, oszczędzając w ten sposób paliwo podczas jazdy na wprost.          

W układzie elektromechanicznym wspomaganie odbywa się z zastosowaniem elektronicznie sterowanego silnika elektrycznego, eliminując obecność pompy płynu hydraulicznego, co zaowocowało mniejszymi wymiarami i mniejszą masą zespołu, przekładając się także na jeszcze większe oszczędności w zużyciu paliwa. W obu rozwiązaniach czujniki określają kąt skrętu kierownicy i przyłożoną na nią siłę, a silnik elektryczny wspomaga wysiłek kierowcy.

Układ kierowniczy, a właściwie umieszczone w nim czujniki dostarczają również informacji systemom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo takim jak ABS czy ESP. Musza one być bardzo precyzyjne, dlatego należy dbać o właściwy stan wszystkich podzespołów a także ciśnienie powietrza w oponach.

Bardzo ważną kwestią jest odpowiednie trzymanie kierownicy. Poprawnym sposobem jest trzymanie jej w pozycji „za piętnaście trzecia”, czyli z obydwiema dłońmi wspartymi na bocznych ramionach koła kierownicy w stabilnej pozycji. Dłonie powinny obejmować kierownicę także podczas skręcania – błędne jest łapanie koła od wewnętrznej strony przy zawracaniu czy np. obracanie nadgarstkiem.